تعویض مفصل زانو، هزینه، عوارض و نحوه عمل جراحی

امروزه با تغییر سبک زندگی انسان، بیماری ها و مشکلات پزشکی زیاد شده است. مفصل زانو یکی از پیچیده ترین قسمت های بدن است و به خاطرمحل قرارگیری آن، در معرض آسیب و ضربه های زیاد وشدیدی قرار دارد. دردها و ناراحتی های مربوط به مفصل زانو در سال های اخیر بسیار بیشترشده است اما خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی در کنار دانش ساخت پروتز های کارآمد،عمل تعویض مفصل زانو(آرتروپلاستی زانو) به یکی از موفقیت آمیزترین عمل های جراحی تبدیل شده است.

عملکرد این مفاصل مصنوعی ، طبیعی بوده و به طور معمول وابسته به شرایط و نحوه استفاده ،طول عمر بالایی دارند . ولی اگر مفصل در طول زندگی فرد دچار اضافه بار بیش از حد ناشی از اضافه وزن ، تمرین شدید فیزیکی و غیره شود دچار شکستگی ، دررفتگی یا جداشدگی می شود.

تیم پزشکی جراحی ، دستورالعمل‌های دقیقی در مورد مراحل بعد از عمل میگویند ، که شامل مراقبت از زخم جراحی ، تغذیه ، تمرینات توانبخشی هدفمند توسط یک فیزیوتراپیست و غیره است.

تعویض مفصل زانو چیست؟

وجود بافت انعطاف پذیر و ارتجاعی غضروفی در انتهای استخوان ها یعنی محل قرار گیری مفصل، باعث حرکت راحت ترمی شود. اما دراثر تخریب تدریجی غضروف، اصطکاک زیاد شده ودراخر سبب ساییدگی استخوان ها و بروز درد شدیدی در ناحیه ی زانو می شود. در این موارد با انجام عمل تعویض مفصل زانو توسط پزشک جراح متخصص ارتوپد، به بهبود وضعیت بیمار کمک می کند.

داوطلبین مناسب تعویض مفصل زانو کیست؟

تعویض مفصل به ویژه در مفاصل زانو و لگن از موفقیت آمیزترین اعمال جراحی در سراسر دنیا هست.در این حال پزشکان ارتوپد در مراحل اولیه، درمان های غیر جراحی مثل فیزوتراپی و دارویی را شروع می کنند. در برخی از این افراد درمان های اولیه اثری ندارد و عملکرد طبیعی زانو برنمی گردد. همچنین درد، در ناحیه زانو در همه حالات؛ حتی زمان استراحت ادامه دارد. به این ترتیب این افراد منتخبین اصلی عمل جراحی تعویض مفصل زانو هستند.

• کسانی که درد شدید و بی وقفه ای را در زانو احساس می کنند
• کسانی که دچار محدودیت حرکتی شده
• کسانی که زانویشان دچار بدشکلی شده
• کسانی که در همه حال حتی زمان استراحت درد زانو دارند
• کسانی که درمان غیر جراحی بر روی آنها اثری نداشته است

هدف از جراحی تعویض مفصل زانو چیست؟

ساییدگی مفصل زانو،عامل نزدیک شدن فاصله ی استخوان ها با یکدیگرمیشوند وارتباط آنها با یکدیگر دامنه ی حرکتی زانو را به شدت کاهش می دهد. علاوه بر کم شدن فعالیت های روزمره فرد در انجام کارهای مانند بالا رفتن از پله، بیمار متحمل درد شدید در ناحیه ی زانواست. تعویض مفصل زانو، در این افراد، درد ناشی از ساییدگی، روماتیسم، تخریب مفصل و آرتروز زانو را از بین می برده و پس از زمان کم، بیمار به فعالیت های روزمره خود بر می گردد.

چه افرادی باید برای تعویض مفصل زانو اقدام کنند؟

زانو از استخوان فمور ران ، درشت نی پروگزیمال، کشکک ،رباط ها و تاندون ها ساخته شده است. مفصل زانو ، پیچیده ترین و بزرگترین مفصل بدن است. بسیاری از بیماریها از جمله استئوآرتریت زانو یا ساییدگی زانو منجر می شوند تا فرد درد زیادی را تجربه کند و مجبور به تعویض مفصل زانو شود، اما قبل از عمل جراحی در مراحل اولیه استئوآرتریت زانو ، پزشک توصیه به کاهش وزن و تغذیه مناسب و ورزش می کند.
بیمار می تواند از داروهای ضد التهابی و تسکین دهنده نیز استفاده کند ، اما بعد از مدتی که این موارد تاثیر گذار نیست و درد مزمن و مستمر شامل حال بیمار می شود، بیمار مجبور به انجام عمل جراحی تعویض مفصل زانو برای بازگرداندن کیفیت زندگی و کم شدن درد می شود .

مزایای عمومی عمل جراحی تعویض مفصل زانو

از آنجاییکه مفصل زانو یکی از مفاصل بسیار مهم بدن هست عمل جراحی مفصل زانو نیز دارای اهمیت است. در ادامه شما را با مزایای عمومی آن آشنا میکنیم.

از بین بردن درد زانو

درد ، بدون شک عامل اصلی است که بیمار را ناچار انجام عمل جراحی تعویض مفصل زانو می کند. بهبود درد بعد از عمل جراحی بی چون و چرا و مسلم است.
اکثر بیماران پس از عمل جراحی دردکمتر و زیاد شدن فعالیت و کیفیت زندگی میشوند.
حدود 80 تا 95 درصد افراد ، پس از عمل جراحی پروتز زانو بهبود درد را گفته اند.
عمر مفاصل مصنوعی بین 20 تا 25 سال است ولی بطور کلی این زمان وابسطه به نحوه زندگی وچگونگی استفاده فرد دارد . حتی در افراد سالم  نوع نشستن ، دو زانو یا چهار زانو نشستن ، در سالم ماندن مفاصل تاثیر دارند .
زمانی  که این اتفاق می‌افتد جراحان ارتوپدی توصیه می کنند که عمل مجدد جراحی زانو داشته باشند.

تغییر شکل مفصل

زمانی که فردی نیاز به عمل تعویض مفصل زانو داشته باشد ، زانوهایش به شکل پرانتزی یا ضربدری است. پروتز زانو یا همان مفصل مصنوعی ، با اثری که بر ‏مفصل ران باعث تصحیح حالت ضربدری یا پرانتز زانو میشود.
بدون تردید پس از قرار دادن پروتز زانو ، تحرک مفصل ترمیم می‌یابد. اما ترمیم با قرار دادن پروتزبه پایان نمی رسد. بعد  از بهبودی از جراحی ، تقویت استخوانها و ساختارهای عضلات ضروری خواهد بود.
راه رفتن با عصا ، چوب زیر بغل یا واکر برای ۴ تا ۶ هفته پس از عمل جراحی توصیه می شوند. این طبیعی است که در شروع قوس مفصلی کامل نباشد ، اما به تدریج متوجه پیشرفت توانبخشی می شوید

استقلال در زندگی روزمره

بیمارانی که از وضعیت زانوی خود رنج می‌برند و نیاز به عمل جراحی دارند ، دچار تغییر در زندگی می شوند.
بیماران ، قبل از عمل جراحی ، برای انجام فعالیت‌های عادی و روزمره زندگی ، بطور کامل به اطرافیان خود ، وابستگی دارند.بعد  از عمل تعویض مفاصل زانو ، به خاطر کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی استقلال خود را به دست  می اورند و حتی ممکن هست میزان فعالیت بدنی و عملکرد بیشتری انجام دهند.

بهبود کیفیت زندگی با تعویض مفصل زانو

درصد زیادی از بیماران پس از آرتروپلاستی کامل زانو ، درد کم یا خفیفی دارند .اما برای انجام فعالیت های اصلی روزمره زندگی هیچ مشکلی برای خرید و وظایف اداری ، راه رفتن و غیره ندارند.
این بیماران که تا قبل از عمل جراحی بسیار ناتوان بودند، بهبود زیادی را در کیفیت زندگی شان مشاهده  می کنند.

شرایط لازم برای عمل جراحی تعویض مفصل زانو

برای انجام عمل آرتروپلاستی باید به پزشک متخصص و متبحر مراجعه کنید . قبل از عمل، همه تاریخچه پزشکی خانوادگی بیمار تهیه و بررسی می‌شوند. پزشکی که این عمل را انجام می دهدشاید انواع آزمایش ها را برای درک عملکرد وضعیت مفصل شما انجام دهند.
پزشک احتمالا،آزمایش تراکم استخوان یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) برای بررسی مفاصل ، را تجویز کند.
بیمار می تواند تا ۲ ساعت قبل از عمل ، مایعات بنوشد . اگر پزشک توصیه ای داشتند ، حتما به آن عمل کنید .
قبل از عمل، در مورد همه داروهای شیمیایی و گیاهی که مصرف کرده اید ، به پزشک اطلاع دهید و او را از همه آلرژی های دارویی خود و هرگونه مشکل سلامتی که شاید داشته باشید مطلع کنید.
برای راحتی در خانه بعد از مرخص شدن از بیمارستان ، بهترکه برخی از موارد را در خانه قبل از جراحی تغییر دهید.  مانند اگر در خانه شما پله وجود دارد، مطمئن شوید که مجبور نیستید برای دستیابی به چیزهایی که نیاز دارید از پله‌ها بالا و پایین بروید. توصیه می شود بیشتر از فعالیت های روزانه خود را در طبقه ای که حمام در آن هست، انجام دهید.

مناسب ترین سن برای جراحی تعویض مفصل زانو

از آنجا که طول عمر مفاصل مصنوعی 20 تا 25 سال است ، بهتر که این عمل قبل از ۶۰ سالگی انجام نشود مگر اینکه بیمار انتخاب دیگری نباشد . به عنوان مثال ، در هنگامی که معاینات ، سائیدگی مفصل زانو دیده شود یا بیمار درد زیادی داشته باشد. در این صورت جراح اقدام به جراحی و تعویض مفصل زانو می کند.

دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو

این جراحی معمولا دو ساعت طول می کشد. بیمار در اتاق ریکاوری بیدار خواهد شد و ممکن است دچار سرگیجه ، درد و حالت تهوع بشود که تحت نظر خواهد بود . بیمار بعد از عمل، ۳ تا ۵ روز در بیمارستان بستری می ماند ، زیرا این زمان مورد نیاز بیمار برای بهبودی هست تا پزشک از سلامت عمومی بیمار مطمئن شود. بیشتر بیماران بعد از عمل ، درد و تورم دارند. داروهای مسکن می تواند این ناراحتی را کنترل کند . از آنجا که بعد از این عمل جراحی احتمال تشکیل لخته خون هست  ، پزشک احتمالا برای بیمار داروهایی برای جلوگیری از تشکیل لخته خون نیز تجویز کند.بعد از انجام عمل جراحی، تا زمانی که مفصل ، بهبود یابد ، حرکت کردن مشکل خواهد بود و بیمار احتمالا برای راه رفتن ، به عصای زیر بغل برای نیاز داشته باشد .
در همان موقع  نیاز به فیزیوتراپی و تمریناتی برای تقویت زانو دارد . پزشک و فیزیوتراپ همچنین به بیمار در مورد فعالیت‌هایی که برایش خطرناک نیست راهنمایی های لازم را اطلاع میدهد.
فیزیوتراپیست تمرینات را برای به حداکثر رساندن کاربرد زانو به بیمار آموزش میدهد.
طول دوره بهبود از فردی به فرد دیگر تفاوت دارد. اما به طور کلی لازم است بیمار بین ۳ تا ۶ هفته منتظر بماند تا فعالیت‌های روزمره خود را دوباره ادامه دهد.

خطر و اقدامات احتیاطی

برخی از خطرات در تمام روش‌های جراحی رایج هستند . این خطرات به عوامل بسیاری مانند نوع جراحی و وضعیت پزشکی بیمار بستگی دارد.
عوارض جانبی احتمالی دیگر اگرچه بسیار کمیاب می باشند اما شامل عوارض جانبی بیهوشی ، اختلالات تنفسی ، عفونت ، خونریزی و مرگ می باشد.
اگرچه تعویض مفصل زانو با استفاده از پروتز کاملا امن در نظر گرفته می شود ، اما هنوز هم با عوارض جانبی می تواند همراه باشد . عفونت ، که ممکن است که به خاطر برش در جایی که پروتز قرار می گیرد رخ دهد. اگر درد یا تورم داشته باشد که باید بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.
می تواند لخته های خون نیز شکل بگیرند  که این لخته ها می توانند در پا تشکیل شده و باعث التهاب رگ های خونی می شوند . آنها همچنین می توانند به قلب ، مغز یا ریه منتقل شوند و باعث حمله قلبی ، سکته مغزی یا آمبولی ریوی شود. بهتر که قبل از انجام جراحی از پزشک خود در مورد خطر لخته شدن خون و نحوه جلوگیری از این عوارض سوال کنید.
در پایان  اگر مشکلی در مفصل مصنوعی وجود داشته باشد ، می تواندباعث از بین رفتن یا دچار شکستگی، جدا شدگی شده و یا سفت شدن آن شود .
اگر موارد بالا اتفاق بیفتد ، احتمالا نیاز به معاینه و درمان جدید دارد ، تا معلوم شود که چرا مفصل مصنوعی زانو به درستی کار نمی کند.
بعد از انجام مراحل اگر در مورد علائم ، سولات خاصی دارید حتما با پزشک خود صحبت کنید و سوالات خود را برای مطمئن شدن در مورد تمام خطرات ، عوارض ، عوارض جانبی و اقدامات احتیاطی از پزشک خود بپرسید.

علت درد بعد از تعویض مفصل زانو

درد ، بعد از عمل جراحی آرتروپلاستی ، می تواند علت های مختلفی نیز داشته باشد . در اکثر موارد درد با فیزیوتراپی درمان می شود. دراین حالت اگر درد ادامه یابد ،علت آن ممکن است زمینه‌ای باشد .به عنوان مثال  آسیب ساختارهای اطراف ، مثل اعصاب و تاندون ممکن است عامل درد باشد.
اگر درد در مفصل زانوی آسیب دیده باشد اما در پا احساس نشود ، می‌تواند ناشی از انسداد عروقی (ترومبوز) باشد.
از آنجایی که استخوان نیز باید هنگام اتصال پروتز ، تنظیم شود، شکستگی های تصادفی استخوان (استخوان ران) شاید رخ دهد ، که در طول عملیات قابل دیدن نیست. بیماران مسن با از دست دادن استخوان (پوکی استخوان) احتمالا  حتی بعد از استفاده از پروتز، شکستگی های اطراف پروتز را تجربه کنند. این اتفاق ، هنگامی می افتد که از زانو به شدت کار کشیده می‌شود.
اعمال فشار بیش از حد بر روی مفصل زانو بعد از جراحی ، و یا عفونت نیز میتواند یکی از علت های درد پس از عمل تعویض زانو باشد .
تورم ، قرمزی یا گرم شدن زانو به طور ناگهانی ، را باید به عنوان علامت هشدار در نظر گرفت . توجه داشته باشید که اگر ترشح ناگهانی و تب در ناحیه عمل رخ داد ، مهم است که یک بررسی توسط پزشک انجام شود ، شاید التهاب جدی باشد.
التهاب ،همچنین می تواند علائم آنفولانزا مثل خستگی ، سردرد و درد عضلانی را داشته باشد.
اگر درد خفیف ، تورم و رنگ آبی درپا ایجاد شود شاید انسداد عروق پا رخ داده باشد، این عوارض معمولا در زمان کوتاهی بعد از عمل اتفاق می‌افتند.

تشخیص علت درد

برای تعیین علت درد در زانو ، مفصل زانو مورد بررسی قرار می گیرد. در این مورد ممکن است به عنوان مثال طی معاینه ممکن است متوجه جابجا شدگی ،قرمزی و تورم شوند.
سی تی اسکن و Scintigraphy می‌توانند جابجا شدن شل شدن و دررفتگی پروتز را نشان دهند. همچنین این آزمایش خون برای این که شاید التهاب وجود داشته باشد، انجام می شود.

درمان درد بعد از عمل تعویض مفصل زانو

درمان درد زانوی عمل شده ، وابسطه به علت درد است . دردی که بلافاصله بعد از عمل به وجود می آید با داروی مسکن درمان می شود. درمان درد با داروهای غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن ، دیکلوفناک یا ناپروکسن می‌تواند انجام شود.
برای درد شدید ممکن است از داروهای مخدر، مانند فنتانیل یا مورفین استفاده شود.
درد باید در بیمارستان تا حد زیادی از بین برود ، اگر درد پایدار باشد احتمالا دارو درمانی طولانی مدت نیاز باشد.
برای بهبودی نیز مهم است که بعد از عمل جراحی زانو از فیزیوتراپی ، به طور پیوسته و مداوم استفاده کنید . از سمت دیگر باید مراقب وزن خود بوده و از اضافه وزن جلوگیری شود.
در صورت جابجا شدن یا شکستن پروتز جدید ،داروهای مسکن فقط درد را از بین می برند ، اما علت را از بین نمی برند.پس در این گونه موارد جایگزینی پروتز و در نتیجه یک عمل جدید باید انجام شود.
اگر وجود عفونت در زانو تایید شود ، باید زانو باز شده و بسته به وقت و میزان عفونت ، برای درمان آن اقدام شود . عفونت زانو مساله ای جدی است و صرفا با اتکا به آنتی بیوتیک ان را نمی توان درمان کرد . هنگامی که یک انسداد عروقی علت درد باشد، باید از داروهای رقیق کننده خون که برای از بین رفتن لخته ها تجویز می شوند ، استفاده نمود.

درد پس از عمل تعویض مفصل زانو چه مدت طول می کشد ؟

مدت زمان و علائم وابسطه به علت اصلی درد دارد .به طور معمول بعد از یک هفته پس از عمل، درد با مصرف مسکن کم میشود و می تواند برای چند هفته ادامه داشته باشد .
با این حال اگر درد ادامه یابد ، حتماً باید با پزشک صحبت کنید.همچنین ، استفاده از مفصل زانو معمولاً تنها پس از حدود ۶ هفته دوباره امکان پذیر است.
در برخی موارد، علائم درد احتمالا طولانی تر بوده و یا حتی باقی بماند. درد التهاب مفصل مصنوعی ، می تواند چندین هفته یا حتی چندین ماه تا وقتی که علائم ناپدید شوند، ادامه یابد.
در بعضی موارد علائم درد احتمالا طولانی تر باقی بماند، اگر مفصل مصنوعی ملتهب شده باشد حتی شاید چند ماه طول بکشد تا علائم ناپدید شوند.
اگر مفصل به علت التهاب برداشته شود ، باید یک دوره طولانی مدت تا وقتی که التهاب به طور کامل ناپدید شود صبر کرد تا بشود یک پروتز جدید وارد نمود.
اگر درد به انسداد عروقی برسد،بعد از چند روز یک درمان سریع و پزشکی شروع می شود اما حدود ۳ تا ۶ ماه طول می کشند.

برای درمان درد مزمن پس از عمل تعویض مفصل زانو چه کارهایی میتوان انجام داد؟

برای مقابله با درد مزمن بعد از آرتروپلاستی زانو ، برنامه های دارویی ، فیزیوتراپی و تغییر عادات رفتاری باید به شدت انجام گیرند . در این حال اگر درد ادامه  داشته باشد ، مصرف داروهای ضد درد ، درمان انتخابی برای از بین بردن درد تحت نظر پزشک است .
در شروع مسکن های ضد درد که متعلق به گروه های ضد التهابی غیر استروئیدی هستند ، مانند ایبوپروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن انتخاب می‌شوند و اگر این داروها تاثیری نداشته باشد، آنها می توانند با داروهای مخدر ترکیب شوند.
فیزیوتراپی و روان درمانی نیز بخش مهمی از درمان درد هست .
درمان‌های استئوپاتیک می‌توانند سخت شدن عضلات را حل کنند. طب سوزنی ممکن است درد زانو را تسکین دهد.
از آنجا که درد مزمن می‌تواند برای روان بیمار ، استرس زا باشد ، مشاوره روان شناختی باید در مرحله ابتدای برای جلوگیری از افسردگی و درمان آن در اولویت های بیماری در نظر گرفته شود.

جدیدترین روش جراحی زانو

تعویض زانو یک روش جراحی است که باعث کم شدن درد و بهبود کیفیت زندگی در بسیاری از بیماران مبتلا به آرتریت شدید زانو می شود. معمولاً بیماران بعد از درمان های غیرجراحی (مثل داروهای ضد التهابی اصلاح کننده فعالیت یا تزریق مفصل زانو) که نتوانسته اند علت آرتروز را تسکین دهند، تحت این جراحی قرار می گیرند. از یک جراحی کم تهاجمی نسبت به جایگزینی کامل زانو سنتی استفاده می کند. این نوع جراحی معمولاً به ابزار خاصی نیاز دارند تا تیم جراحی بتواند از طریق برش کوچکتر عمل را ببیند و انجام دهد.

روش جدید تعویض مفصل زانو، جراحی سرپایی تعویض مفصل زانو است که از نتایج آن میتوان به  کاهش هزینه‌، نتایج بهتر،برش کوتاهتر و تسریع بهبودی اشاره کرد.

در تعویض زانو به روش کم‌تهاجم، روش جراحی مانند هم هست اما برش کمتری در بافت اطراف زانو ایجاد می‌شود. ایمپلنت‌های مصنوعی مورد استفاده همان ایمپلنت‌هایی است که برای تعویض زانو به روش سنتی استفاده می‌شود. اما برای آماده سازی استخوان ران و درشت نی و قرار دادن ایمپلنت‌ها از ابزارهای جراحی با طراحی ویژه استفاده می‌شود. یک برش کوچک‌تر معمولاً ۴ تا ۶ اینچ باعث ایجاد اختلال کمتری در بافت می‌شود.

روش های جراحی تعویض مفصل زانو به چه شکل است؟

کلا دو روش برای جایگزینی کامل زانو وجود دارد: روش سنتی و روش جدیدتر کم تهاجمی (که گاهی اوقات به آن حفظ عضله چهار سر ران می گویند)

جایگزینی کامل  مفصل زانو با استفاده از برشی که معمولاً 8 تا 10 اینچ طول دارد در جلوی زانو میزنند. تاندون و یا عضله چهارسر ران وارد شده و کاسه زانو از مسیر خارج می شود تا جراح بتواند داخل زانو را به طور کامل و واضح ببیند. بازگرداندن دامنه حرکتی و قدرت چهار سر ران بزرگترین بخش توانبخشی بیمار پس از جراحی است. این روش برای بیشتر از سه دهه با نتایج عالی استفاده شده است.

یک بستری 3 تا 5 روزه در بیمارستان دارد. دوره نقاهت (که در آن زمان بیمار با واکر یا عصا راه می رود) معمولاً از یک تا سه ماه طول می کشد. بیشتر بیماران پس از بهبودی کامل از تعویض کامل زانو، تسکین قابل توجه یا کامل علائم آرتریت خود را اطلاع می دهند.

جایگزینی زانو با کم تهاجمی بدون عضله چهارسر ران یک تکنیک جراحی جدیدکه به جراحان این امکان را می دهند تا با استفاده از روش جراحی که از ضربه به عضله چهار سر ران جلوگیری می کند،ایمپلنت های تعویض زانو را از طریق یک برش کوتاه تر وارد کنند .تعویض کامل زانو با حداقل تهاجمی اغلب تحت بیهوشی عمومی یا نخاعی انجام می شود.

مهمترین گروه عضلانی اطراف زانو این روش جدید که گاهی اوقات جایگزینی زانو با حفظ عصا نامیده می شود، از برشی استفاده می کند که معمولاً فقط 3-4 اینچ طول دارد و زمان بهبودی بسیار سریعتر است – بیشتر به بیماران اجازه می دهد تا با عصا در عرض چند دقیقه راه بروند. هفته های جراحی یا حتی زودتر ماهیت کمتر آسیب زا رویکرد جراحی همچنین ممکن است درد بعد از عمل را کم کند و نیاز به توانبخشی و درمان را در مقایسه با رویکردهای سنتی‌تر کاهش دهد.

تعویض مفصل دوطرفه زانو

تعویض مفصل دوطرفه زانو (Bilateral Total Knee Arthroplasty) یک روش جراحی است که در بعضی موارد می‌تواند برای بیماران با بیماری‌های مختلف مفید باشد، اما وابسته به شرایط مختلف، احتمالا برای همه بیماران مناسب نباشد. برخی از بیماری‌ها و شرایطی که ممکن است نیاز به جراحی تعویض مفصل دوطرفه زانو داشته باشند عبارتند از:

– آرتروز شدید در هر دو مفصل زانو که با درمان‌های دیگر بهبود نیابد.
– تشدید درد و سختی حرکت در هر دو مفصل زانو که اثار منفی جدی بر روی کیفیت زندگی بیمار داشته باشد.
– آسیب به مفصل زانو ناشی از تروما یا شکستگی که باعث آسیب دائمی به مفصل شده باشد.
– بیماری‌های التهابی مفصل مانند روماتوئید آرتریت و آرتریت گوترینووا.

شاید این فهرست کامل نباشد و وابسته به شرایط هر بیمار، پزشک معالج احتمالا به جراحی تعویض مفصل دوطرفه زانو روی بیاورد یا نه. در هر حال، تصمیم نهایی در مورد انجام این عمل باید توسط پزشک معالج گرفته شود و بیمار باید در مورد جزئیات و مزایا و معایب این روش جراحی اطلاع داشته باشد .

خطرات تعویض کامل مفصل زانو چیست؟

در حالی که فهرست کلی عوارض شاید طولانی به نظر برسد، فرکانس کلی عوارض عمده به دنبال تعویض کامل زانو معمولاً کمتر از 5 درصد هست . مطالعات اولیه روی این روش، هیچ افزایشی را در خطر جراحی یا پزشکی با این روش در مقایسه با آرتروپلاستی کامل زانو نشان نداده است. عوارض که ممکن بعد از جراحی باشد عبارتند از:

• لخته شدن خون
• عفونت
• خونریزی بیش از حد
• آسیب به اعصاب مجاور
• شل شدن اجزای زانو
• حرکت محدود زانو

خطر لخته شدن خون پس از جراحی تعویض مفصل زانو زاید میشود. برای جلوگیری از این عارضه، شاید لازم باشد:

• زود حرکت کنید
• فشار وارد کنید. هم در حین و هم پس از جراحی، ممکن است از جوراب های کشسان روی ساق پا استفاده کنید.
• داروهای رقیق کننده خون مصرف کنید.
• یک فیزیوتراپ می تواند به شما نشان دهد که چگونه زانوی جدید خود را ورزش دهید. بعد از خروج از بیمارستان،فیزیوتراپی را در خانه یا در یک مرکز ادامه دهید .

• عوارض عمومی بعد از جراحی شامل عوارض ناشی از بیهوشی ، کم خونی ، خونریزی زودرس و نقص در جریان ترمیم زخم
• عفونت : بعد از TKA عفونت کمیاب است و در صورت بروز باید در مراحل اولیه تشخیص داده به صورت فوری درمان گردد. ضروری است توصیه های لازم در مورد کاهش ریسک عفونت برای چندین سال بعد از جراحی نیز رعایت شوند.
• ترومبوز وریدی عمقی (لخته های خونی در وریدهای عمقی پاها) : این عارضه می تواند باعث انسداد نسبی یا کامل عروق خونی شده و ایجاد درد و تورم کند. یکی از مهم‌ترین عوارض ممکن است ترومبوز سیاهرگی عمقی، آمبولی ریوی است که به علت انتقال لخته خونی به دستگاه گردش خون ریوی ایجاد می‌ شود. در پیش گرفتن اقدامات احتیاطی مناسب مانند شروع به حرکت سریع بیمار، استفاده از جوراب های مخصوص ترومبوآمبولی ، پمپ پا و داروهای ضد انعقادی ضروری است.

آمادگی های لازم قبل از عمل جراحی  زانو

پزشک خود در جریان تمام  داروهایی که مصرف می کنید، از جمله:

• همه داروهای تجویزی
• داروهای بدون نسخه مانند آسپرین یا ایبوپروفن
• مواد مخدر خیابانی
• گیاهان، ویتامین ها و سایر مکمل ها قرار دهید.
• اگر سیگار می کشید، سعی کنید قبل از جراحی آن را ترک کنید.
• بعد از نیمه شب شب قبل از عمل، چیزی نخورید یا ننوشید.
• قبل از عمل برای شما درخواست آزمایشات و انواع مختلف عکس های رادیولوژی میشود.

بعد از تعویض مفصل زانو چه اتفاقی می افتد؟

ممکن است پس از عمل درد قابل توجهی در اطراف برش خود داشته باشید، اما داروهای مسکن به تسکین درد شما کمک کنند. شما باید بتوانید هر چه زود تربه یک رژیم غذایی عادی برگردید.

شاید لازم باشد برای چند روز یا چند هفته از واکر یا عصا استفاده کنید. یک فیزیوتراپ می تواند به شما کمک کند دامنه حرکتی و قدرت خود را حفظ کنید

شاید مقداری مایع در محل برش تخلیه شود. این طبیعی است. در صورت افزایش قرمزی، تورم یا تخلیه در محل برش فوراً با پزشک خود مشورت کنید .علاوه براین اگر تب شدید، لرز یا درد شدیدی دارید که بهبود نمی یابد، باید به پزشک خود اطلاع دهید.

چه مدت بعد از عمل مفصل زانو بهبودی حاصل میشود ؟

هیچ وقت دو بیمار شبیه هم نیستند و بهبودی بر اساس پیچیدگی بازسازی زانو و آمادگی جسمانی و سطح انگیزه بیمار تا حدودی متفاوت است.

بیشتر بیماران یک یا دو روز پس از جراحی حداقل 90 درجه حرکت (خم کردن زانو به زاویه قائمه) را بدست می آورند و حفظ می کنند و بیشتر بیماران در نهایت بیش از 110 درجه حرکت زانو دارند.

بیشتر بیماران می توانند تا حدود 4 هفته به مشاغل بی تحرک (میز) بازگردند. بازگشت به انواع شغل های فیزیکی اکثر باید به صورت موردی مورد بررسی قرار گیرد.

اگر حمایت شود و تمرینات فیزیوتراپی را پیوسته انجام شود , خودش می‌تواند به‌راحتی در پایان هفته‌ی دوم واکر و عصا را کنار بگذارد.

عمل جراحی شما تقریبا بین 1.5 تا 2 ساعت طول می کشد. جراح ارتوپد، غضروف ها و استخوان های آسیب دیده شما را برداشته و ایمپلنت های لازم را جایگزین آن می کند تا توازن وعملکرد را به زانو های شما برگرداند.

جراح، عمل را با برشی کوچک روی پوست زانو شروع کرده و مفصل زانو را باز میکند. سپس بخش های آسیب دیده مفصل، شامل قسمت های آسیب دیده استخوان فمور، تی بیا و بخش های باقی مانده ی منیسک و مایع مفصلی ملتهب شده را به صورت کامل برمی دارد. انواع مختلفی از ایمپلنت ها، برحسب نیاز بیمار می تواند مورد استفاده قرار گیرند.

لازم به ذکر به دلیل عدم جذب اشعه ایکس توسط مواد پلیمری، پروتز سطح مفصلی که ساخته شده از پلی اتیلن است، در تصاویر رادیولوژی که توسط اشعه x  گرفته شده، قابل رویت نمی باشد.

ایمپلنت مفصل زانو

نتیجه این جراحی از بین بردن درد زانو ، بازیابی دامنه حرکتی مطلوب در مفصل زانو و اصلاح تغییر شکل های ایجاد شده در زانو می باشد.

کلا جراحی تعویض کامل مفصل زانو نتایج موفق آمیزی به همراه دارد و امروزه بهبود ایمپلنت های موجود و تکنیک های جراحی ، این عمل را بسیار اثر گذارتر از قبل کرده است.

انواع ایمپلنت های مورد استفاده در جراحی تعویض کامل مفصل زانو

انواع مختلفی از پروتزهای زانو وجود دارد که وابسطه به تشخیص پزشک براساس فاکتورهای خاص هر بیمار انتخاب می شود.

جنس پروتزهای مورد استفاده در تعویض کامل مفصل زانو از کبالت، تیتانیوم و پلی تیلن می باشد و اکثر از سه قسمت تشکیل شده‌اند:

• قسمت فمورال ( قسمتی از مفصل زانو است که به استخوان ران متصل می‌شود)
• قسمت تیبیال ( قسمتی از مفصل زانو که به استخوان ساق پا متصل می‌شود)
• پلی اتیلن (پلاستیک فشرده) بین دو قطعه فمور و تیبیا

روند عمل جراحی تعویض کامل مفصل زانو

بیهوشی

انتخاب نوع بیهوشی (بی هوشی عمومی یا موضعی) به وضعیت بیمار ، توصیه های متخصص بیهوشی و تشخیص پزشک جراح وابسطه است. بی هوشی موضعی به صورت بیهوشی ستون مهره ها و یا بیهوشی عمومی انجام می شود.

روش جراحی تعویض کامل مفصل زانو

اول پزشک جراح یک شکاف پوستی در جلو مفصل زانو ایجاد می کند و پس از کنار زدن پوست و بافت های زیر پوستی استخوان کشکک را به کنار میزند تا سطح پایینی استخوان ران و سطح بالایی استخوان تیبیا (درشت نی) مشخص شوند.

با استفاده از اره های برقی مخصوص برش هایی را در انتهای پایینی استخوان ران و در قسمت بالایی استخوان تیبیا یا درشت نی ایجاد می کند. با این برش ها غضروف مفصلی، استخوانهای آسیب دیده و مقدار کمی از استخوان در این ناحیه برداشته می شود و استخوان ها آماده اتصال ایمپلنت می شوند.سپس ایمپلنت جایگزین می شود که قسمت هایی از آن فلز و قسمتی دیگر نوعی پلاستیک بسیار مقاوم است. معمولا اتصال اجزای پروتز به بستر استخوان های ساق و ران با استفاده از مواد خاصی به نام سیمان استخوانی (polymethylmethacrylate) انجام می شود.

روش تثبیت بیولوژیک

در بعضی موارد از روش تثبیت بیولوژیک استفاده می‌شود، در این حالت مفصل مصنوعی در محل اتصال به استخوان، سطح متخلخلی دارد و با گذشت زمان استخوان رشد می‌کند و به داخل سطح مفصل مصنوعی نفوذ می‌کند و آن را در جای خود محکم نگه می‌دارد. گاهی اوقات جراحان از ترکیبی از این دو روش استفاده می‌کنند، یعنی قسمت های از مفصل مصنوعی با سیمان استخوانی و قسمت های دیگری با روش تثبیت بیولوژیک متصل می‌شود. به این روش، پروتز هیبرید گفته می‌شود. پزشک معالج معمولا براساس سن، سطح فعالیت، کیفیت استخوان و وضعیت های پزشکی دیگر تصمیم می گیرد که کدام روش تثبیت سازی مناسب است.

در مرحله پایانی یک قطعه پلاستیکی از جنس پلی اتیلن مقاوم در بین این دو قطعه فلزی قرار می گیرد. بنابراین استخوان های ران و درشت نی می توانند به راحتی و بدون درد بر روی هم حرکت کنند.

در برخی موارد سطح پشتی استخوان کشکک هم برش داده می شوند و یک قطعه پلاستیکی به آن ناحیه چسبانده می شود

زمانی که ایمپلنت در جای مناسب ثابت شد و تمامی عضلات و رباط های محافظ به خوبی کار کنند، جراح برش را بخیه می زند.بعد از پایان جراحی ، بیمار یک تا دو ساعت در اتاق ریکاوری تحت نظر قرار می گیرد و بعد به بخش عمومی منتقل می شود.